پرستشگاه آناهيتا، ايزد بانوي آبهاي روان، زيبايي، فراواني و برکت يکي از هزاران جاذبه تاريخي کرمانشاه است که از گذشته تاکنون بويژه در تعطيلات نوروز همواره گردشگران بيشماري را از سراسر جهان به سوي خود فرا مي خواند.
شايد شهرت شهرستان کنگاور از آغاز تا امروز بيشتر به خاطر اين بناي سنگي است که پيش از اسلام بر فراز صفه اي در مرکز اين شهر بر پا شده و به نام معبد آناهيتا شهرت يافته است.
نخستين بار در سال 37ميلادي "ايزدور خاراکسي" در کتاب خود تحت عنوان "ايستگاهها و چاپارخانه هاي پارت" از کنگاور به صورت "کنکوبار" نام برده و آن را معبد و پرستشگاهي براي الهه آرتميس دانسته است.
در قرن سوم هجري به بعد مورخين و جغرافيانويسان مسلمان در تواريخ و سياحت نامه هاي خود از کنگاور با عناويني همچون قصرالصوص (کاخ دزدان) گردشگاه مخصوص خسرو، گردشگاه پرويز، کاخ خسرو، کاخ و قلعه خسرو نام برده اند.
دريکي دوقرن اخير سياحان و مورخين و درادامه آنها باستان شناسان غربي از کنگاور به عناويني نظير معبد خورشيد، معبد يوناني،عمارت يوناني،معبد آنائيتيس،معبد ديان و بالاخره معبد ناهيد يا آناهيتا نام برده اند و تاريخ آن را به دوره سلوکي يا اشکاني نسبت داده اند و با همين فرضيات در سال 1347شمسي کاوشهاي باستان شناسي با همت باستان شناسان و محققين ايراني آغاز شد که تا امروز نيز ادامه دارد.
با انجام چندين فصل کاوش بقاياي اين بناي عظيم بتدريج سر از خاک برآورده است.
اين بنا از نظر کلي بر پشته اي از صخره قرار گرفته که داراي 220متر طول و 210متر عرض است و ضخامت ديوار محيطي آن به 5/18 متر مي رسد.
بر اساس شواهد و مدارک باستان شناسي موجود بر فراز اين ديوار يک رديف ستون به صورت نرده که تنها القاکننده عظمت بناست و جنبه زيبايي و تزييني دارد قرار گرفته چرا که اين ستونها هيچگونه باري را بر روي خود ندارند.
اين ستونها يا نردههاي تزييني داراي 354سانتيمتر ارتفاع و از سه بخش سرستون،ميان ستون و پايه ستون تشکيل شده که فاصله محوري اين ستونها نسبت به يکديگر 475سانتي متر است.
ديوار محيطي که ستونها بر آن واقع شده خود از دوقسمت تشکيل شده، قسمت داخلي که با استفاده از سنگهاي قلوه و لاشه به ابعاد و اندازه هاي مختلف و ملاط گچ ساخته شده و قسمت خارجي به وسيله يک رديف سنگ تراش نماسازي گرديده است.
ارتفاع اين ديوار نيز با توجه به شيب صخره اي که روي آن قرار گرفته است در قسمتهاي مختلف متغير بوده و از چهار متر تا 12متر است که بعضي محققين با استناد به برخي محاسبات اين ارتفاع را درضلع جنوب غربي تا 18 متر تخمين مي زنند.
در ضلع جنوبي ، پلکان دو طرفه اي تعبيه شده است که بنا بر شواهد موجود جاده قديم همدان – کرمانشاه از کنار آن عبور مي کرده است.
اين پلکان به درازاي 154متر است که بين 8 تا 11متر از سطح اراضي اطراف ارتفاع دارد.
قسمت بالاي پلکان ها طي قرون و اعصار در دسترس اشخاص و عوامل طبيعي بوده و در معرض تخريب و تجاوز قرار گرفته است در نتيجه نمي توان حد دقيق آخرين پله بالايي را تعيين کرد، اما با توجه به هر سنگ پله که 8/14سانتي متر ارتفاع و 5/29سانتي متر پهنا دارد ممکن است ارتفاع هر پلکان را بتوان درمجموع تا 14متر از سطح دشت تخمين زد.
البته با گماني نزديک به يقين و از روي مجموعه بقاياي پلکان راست مي توان گفت که متجاوز از 30سنگ پله داشته است.
درفاصله دو جبهه شرقي وغربي پلکان،پاگردي به طول 119متر امتداد دارد ضمناينکه اين پلکان ازديواراصلي جنوبي 25/4متر پيش آمدگي دارد و در خلاء و فاصله دو پلکان ،مهتابي يا ايواني وجود دارد که طول آن 94متر و فاقد ستون است.
از ديگر اجزاي متصل به ديواره خارجي (اصلي ) بنا، پلکان واقع در جبهه شمال شرقي است.
اين پلکان که به عنوان پلکان مخفي يا پلکان اختصاصي از آن ياد مي شود با توجه به آثار باقيمانده منتهي به يک سکوي بزرگ است که در کنار ديواره شمال شرقي به صورت يک مکعب مستطيل ساخته شده است.
از ديگر بخش ها و عناصر اصلي بناي معبد آناهيتاي کنگاور مي توان به "صفه " آن اشاره کرد. آنچه از اين بخش باقي مانده و در کاوشهاي باستان شناسي مشخص شده، ديواري است در ضلع جنوبي صخره کنگاور که در بخش هاي شرقي و غربي اطراف صخره اثري از آن بر جاي نمانده است.
ضلع شمالي نيزهنوز مورد کاوش قرار نگرفته و تنها در ضلع جنوبي آن ديواري با قطر 5/9متر و طول 93 به صورت يک سکو باقي مانده که روي بقاياي ديوار آثارمربوط به معماري يک حمام سلجوقي مشخص است.
مصالح عمده اين ديوار را سنگ غير حجاري شده و ضخيمي تشکيل مي دهد که با استفاده از ملاط گچ ، بر روي هم تثبيت شده اند.
آخرين بخش از معماري بناي کنگاور را بقاياي معماري فراز تپه تشکيل مي دهد، اين بخش شامل ديواره اي به قطر شش متر است که محدوده اي در حدود يکهزار و 200متر مربع را شامل مي شود که در جهت شرقي غربي ساخته شده و عملکرد آن هنوز براي ما مشخص نيست.
معبد تاريخي آناهيتا چشم به راه مسافران است تا آنها را با خود به مهماني شگفتيها و زيباييها ببرد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر